Đắng lòng sinh 4, mất 3
GiadinhNet - Người phụ nữ ngồi trước chúng tôi mới ngoài 30 tuổi. Tính cả đứa con trai xanh xao, còi cọc 1 tuổi đang bế trên tay, chị đã 4 lần mang nặng đẻ đau nhưng 3 đứa đầu đã mất khi mới lọt lòng mẹ. Chị bảo không biết nguyên nhân, nhưng cán bộ dân số cho chúng tôi biết một phần do vợ chồng chị đã kết hôn cận huyết thống...
Chị Cà Thị Ngân và chồng đều chung ông bà nội. Hôn nhân cận huyết là một phần lý do khiến 3 đứa con đầu của họ đều mất khi mới sinh. Ảnh: Võ Thu. |
Chung ông bà nội, vẫn bị ép cưới
Đường vào nhà chị Cà Thị Ngân (bản Còong, xã Phổng Lăng, huyện Thuận Châu, Sơn La) ngoằn ngoèo. Gọi là đường nhưng thực ra đó là lối mòn nhỏ. Trời mưa, bùn ngang bắp chân, đi không khéo là trượt ngã. Cũng giống như bao nóc nhà sàn ở bản Còong này, mái ấm của gia đình chị Ngân nhỏ xíu, lọt thỏm bên rừng nứa.
Lúc chúng tôi đến, chị Ngân đang dỗ con trai ăn trưa. Căn nhà sàn đơn sơ, trống hoác, tường bao bằng nứa, lọt rõ ánh mặt trời, bước đi thật khẽ vẫn rõ tiếng cọt kẹt. Cạnh chị, một cô bé chừng 8 tuổi, nhỏ nhắn, nhanh nhẹn đi lấy nước mời khách. “Con nuôi chị Ngân đấy! Tục của người Thái Đen là nếu sinh con mà không nuôi được thì phải xin con nuôi mới có hi vọng giữ được con trong nhà” (?!), chị Lò Thị Suổi- cộng tác viên dân số bản Còong nói nhỏ với chúng tôi.
Bên bát nước lá, chị Ngân rầu rĩ kể câu chuyện buồn của gia đình bằng tiếng Thái. Chúng tôi phải nhờ cán bộ dân số dịch hộ: 16 tuổi, chị lấy chồng. Chồng chị là anh Cà Văn So, hơn vợ 2 tuổi đồng thời cũng là con của anh trai bố chị. “Hai người cùng ông bà nội mà vẫn cưới nhau. Sao chị không từ chối?”, tôi hỏi. “Ông bà, bố mẹ hai bên cho phép mà! Tục của nhà mình là thế mà!”. “Thế trước khi cưới, chị có biết chồng mình cũng là anh họ không? Hai người có thời gian yêu đương, tìm hiểu không?”, tôi hỏi tiếp, chị Ngân lắc đầu. “Chị có ngại không khi chuyển từ gọi bác, sang gọi mẹ?” – “Có gì đâu, chỉ là chuyển từ “ải lung”, “ải ộ” (bác trai, bác gái), sang “ải êm” (bố mẹ) thôi mà!”, chị vô tư đáp.
Một năm sau khi lấy chồng, chị Ngân sinh con đầu lòng. “Chị ấy sinh dễ lắm! Sinh tại nhà. Con đủ tháng, đủ cân...”, chị Cà Thị Nốt, nữ hộ sinh Trạm Y tế xã Phổng Lăng – người trực tiếp đỡ đẻ cho chị Ngân nhớ lại. Ấy vậy mà 3 ngày sau, “Cứ thấy người con lạnh dần, tím ngắt rồi chết...”, chị Ngân xoa đầu con trai kể lại. 4 năm sau, đứa thứ 2 rồi thứ 3 lần lượt chào đời. Nhưng cũng thế, đứa sau nhìn thấy ánh mặt trời hơn đứa trước vẻn vẹn 2 ngày, rồi cũng “đi” theo anh nó. Chỉ khác là đứa thứ 3 chị lên bệnh viện huyện đẻ. Bác sĩ bảo cháu bị viêm não, trả về nhà lo ma chay. “Tôi sợ lắm! Cả nhà chẳng ai nghĩ do chúng tôi là anh em họ gần nên con cái cứ sinh ra là “bỏ”đi. Mọi người cứ nghĩ Giàng bắt mất...” – người phụ nữ 4 lần sinh nở chỉ giữ được 1 kể.
Theo các chuyên gia y tế: Những đứa trẻ được sinh ra từ những ông bố bà mẹ kết hôn cận huyết thống sẽ có nguy cơ mắc các bệnh về máu cao gấp 10 lần so với những em bé bình thường khác. Điển hình của các bệnh về máu này là Thalassemia (tan máu di truyền) và Hemophilia (rối loạn đông máu di truyền) và các bệnh chuyển hóa khác. Cả hai bệnh lý về máu này đều đòi hỏi người bệnh phải điều trị suốt đời để có cuộc sống bình thường. Ngoài những bệnh lý về máu, bố mẹ kết hôn cận huyết thống còn gây ra cho các em bé một số bệnh lý khác như: Mù màu, bạch tạng, da vảy cá... làm suy giảm chất lượng dân số, trở thành gánh nặng cho gia đình, xã hội. |
Lúc chúng tôi ra về, chị cứ cầm tay tôi: “Mình sợ lắm rồi, không đẻ nữa đâu. Sợ lại không giữ được con! Đau đớn lắm! Giờ chỉ ước được cho phép bỏ chồng là mình bỏ ngay!”.
Tiếc tiền, cưới luôn cháu ruột cho con
Trời Tây Bắc xâm xẩm tối, chúng tôi tới nhà ông Lò Văn Thương (64 tuổi, bản Nà Xa, xã Phổng Lăng, Thuận Châu). Chỉ còn em Lường Thị Lanh và cháu nội vừa đầy tháng ở nhà. Phải đợi mãi, ông Thương mới đi làm nương về. Ông có 8 người con, 2 trai, 6 gái. Đông quá nên phải mất một lúc ông Thương mới nhớ hết tên, tuổi con mình. Các con ông đều đã lập gia đình, “Cũng loanh quanh lấy trong họ, trong anh em cả thôi!”, ông nói. Dâu rể nhà ông, xa thì họ vài đời, gần nhất là em Lanh – con của em trai vợ.
“Sao em lại lấy anh họ của mình?” – tôi gợi chuyện với người mẹ trẻ vừa bước sang tuổi 14. Lanh bảo: “Thương bác thôi. Một hôm bác tới nhà, bảo bác khổ lắm, về làm dâu nhà bác để bác đỡ khổ. Thế là cưới. Mà em là vợ 3 của chồng em đấy!”. “Thế nhà chồng em đặt vấn đề có lâu không?” – “Nhanh lắm. Hai bên thống nhất là được, em chỉ biết theo về thôi!”, Lanh vừa nựng con vừa nói.
“Hai vợ trước của thằng Liễn (chồng em Lanh), là người trong xã, nhưng họ xa, làm đám cưới tốn kém lắm. Mỗi đám hết 17 triệu. Rồi cũng bỏ nhau. Lấy đứa vợ 3 này chỉ hết 10 triệu thôi. Lấy người trong họ, càng gần càng ít tiền vì hai bên gia đình hiểu và thông cảm cho hoàn cảnh của nhau mà!”, ông Thương góp chuyện. “Trước là anh em, giờ là thông gia, càng dễ hiểu nhau hơn đấy!”, ông thật thà khoe.
Ghi chép của Võ Thu
Tăng cường kiểm soát tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh tại Thanh Hóa
Dân số và phát triển - 17 giờ trướcGĐXH - Để kiểm soát tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh, thời gian qua, tỉnh Thanh Hóa đã chỉ đạo các cấp, các ngành địa phương tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho Nhân dân, từng bước đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng.
8 điều cha mẹ cần biết về tinh hoàn ẩn ở trẻ
Dân số và phát triển - 19 giờ trướcTinh hoàn ẩn là bệnh lý bẩm sinh gặp ở bé trai với tỷ lệ 3-4% khi sinh, tỷ lệ này cao hơn ở trẻ sinh thiếu cân, đẻ non, sinh đôi...
Sự khác biệt giữa thụ tinh trong tử cung và thụ tinh trong ống nghiệm
Dân số và phát triển - 1 ngày trướcMang thai không phải lúc nào cũng dễ dàng. Đối với nhiều cặp vợ chồng không có khả năng mang thai tự nhiên, việc thụ thai cần thêm một số công sức và sự can thiệp của y tế là thụ tinh nhân tạo trong tử cung (IUI) và thụ tinh trong ống nghiệm (IVF).
Chế độ ăn cho phụ nữ tiền mãn kinh
Dân số và phát triển - 2 ngày trướcTiền mãn kinh thường bắt đầu từ 40 đến 50 tuổi. Chế độ ăn lành mạnh góp phần làm giảm bớt một số triệu chứng khó chịu mà thời kỳ tiền mãn kinh gây ra.
Cắt bao quy đầu cho trẻ sơ sinh có lợi ích và rủi ro gì?
Dân số và phát triển - 4 ngày trướcNhiều cha mẹ băn khoăn về việc có nên cắt bao quy đầu cho trẻ sơ sinh. Vậy trường hợp nào nên và không nên cắt bao quy đầu cho trẻ?
Con dâu hỏi vay toàn bộ 5 tỷ tiết kiệm của tôi để buôn bất động sản
Dân số và phát triển - 5 ngày trướcTôi thấy thật sai lầm khi nhờ con dâu đi gửi tiết kiệm. Giờ nó hỏi vay toàn bộ 5 tỷ tiết kiệm dưỡng già của tôi để buôn bất động sản, tôi chưa biết cách nào để từ chối.
Bạn gái đòi chia tay chỉ vì tôi mua nhẫn cầu hôn không đúng ý
Dân số và phát triển - 5 ngày trướcTôi đã lên kế hoạch cho 1 buổi cầu hôn lãng mạn, thế nhưng khi vừa nhìn thấy chiếc nhẫn cầu hôn, bạn gái liền giận dỗi, thế rồi chúng tôi cãi nhau mà tôi không hiểu lý do là gì. Sau đó tôi mới biết bạn gái dỗi đòi chia tay chỉ vì tôi mua chiếc nhẫn không đúng ý cô ấy.
Tư vấn chăm sóc sức khỏe sinh sản để 'hươu chạy đúng đường'
Dân số và phát triển - 6 ngày trướcGĐXH- Việc tư vấn chăm sóc sức khỏe sinh sản cho lứa tuổi vị thành niên, thanh niên là cách để chúng ta vẽ đường cho "hươu chạy đúng đường".
Quảng Bình: Nỗ lực nâng cao nhận thức về phòng chống bệnh tan máu bẩm sinh
Dân số và phát triển - 1 tuần trướcGĐXH - Với loại bệnh tan máu bẩm sinh, nếu không được điều trị thường xuyên, đầy đủ, bệnh nhân sẽ gặp nhiều biến chứng khiến chậm phát triển thể trạng, giảm sức học tập, lao động. Một số trường hợp không được phát hiện và điều trị sớm, bệnh nhân có thể tử vong từ khi còn nhỏ.
7 bệnh liên quan đến hen suyễn
Dân số và phát triển - 1 tuần trướcHen suyễn là một tình trạng hô hấp phổ biến được đặc trưng bởi viêm và thu hẹp đường thở, nhưng nó thường tồn tại cùng với các bệnh khác, làm trầm trọng thêm các triệu chứng và khiến việc điều trị trở nên phức tạp hơn…
Khi nào thời kỳ mãn kinh bắt đầu?
Dân số và phát triểnQuá trình chuyển đổi mãn kinh tự nhiên là một quá trình diễn ra dần dần trong vài năm. Nó thường bắt đầu khi một người ở độ tuổi 40 - 50, với độ tuổi mãn kinh trung bình là 52 tuổi.